Forma własności mieszkania to kwestia, na którą należy zwrócić uwagę już na początkowym etapie poszukiwania nieruchomości. Od formy własności zależy m.in to, jakie zobowiązania będziemy mieli względem naszego lokalu. Warto pochylić się nad tym tematem.
Forma własności określa „stopień” posiadania nieruchomości przez właściciela. Chociaż w Polsce prym wiedzie własność, rodzime prawo przewiduje też inne rozwiązania.
Własności mieszkania
Własność jest podstawową formą prawną do użytkowania nieruchomości. W Polsce większość kupujących decyduje się właśnie na nią. Własność zapewnia pełen zakres uprawnień. Mając akt notarialny stajesz się jedynym właścicielem nieruchomości – a co za tym idzie – możesz dowolnie (prawie) nią rozporządzać. Prawo własności nie podlega ograniczeniom czasowym.
Do tego ma charakter zbywalny oraz dziedziczny. Co to oznacza? Że lokal własnościowy możesz sprzedać, a w razie Twojej śmierci odziedziczą go Twoi spadkobiercy.
Każde mieszkanie własnościowe ma założoną księgę wieczystą, którą prowadzi właściwy sąd wieczystoksięgowy. Dzięki temu właściciel lokalu może dysponować nim w dowolny sposób, chociaż ani grunt, ani budynek (jako całość) nie stanowią jego własności.
Jako posiadacz mieszkania nie musisz nikogo informować o decyzjach, które podejmujesz w sprawie swojej nieruchomości. Własnościowy lokal możesz sprzedać, wynająć czy udostępnić pod działalność gospodarczą. Jedyne regulacje, które Cię obowiązują, to te wynikające z zasad ładu i porządku społecznego.
Pamiętaj, że nawet lokal własnościowy nie może być użytkowany w sposób, który skutkowałby wyrządzeniem szkód w budynku czy zakłócaniem spokoju sąsiadów.
Na takie sytuacje polskie prawo również jest przygotowane. Artykuł 16 ustawy o własności lokali mówi, że wspólnota mieszkaniowa może na drodze sądowej wystąpić o sprzedaż lokalu właściciela, który: „Zalega długotrwale z zapłatą należnych od niego opłat lub wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo przez swoje niewłaściwe zachowanie czyni korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym”.
Współwłasność mieszkania polega na bezkonfliktowym zarządzaniu lokalem przez więcej niż jedną osobę. Właściciele na mocy współwłasności nie muszą odpowiadać przed żadnym zewnętrznym podmiotem. Posiadają równe prawa do nieruchomości. W praktyce żaden z właścicieli nie może podjąć jakiejkolwiek decyzji samodzielnie. To z kolei powoduje, że konieczne staje się wspólne rozwiązywanie sporów. Spory może rozstrzygnąć dopiero sąd.
Spółdzielcze własnościowe prawo do mieszkania oznacza, że osoba, której zostaje ono udostępnione, może z niego korzystać i dowolnie nim zarządzać. Może je sprzedać, wynająć czy przekazać w formie darowizny lub spadku.
Przy tej formie własności właściciel nie może zmienić przeznaczenia lokalu. Jeśli chce to zrobić, musi uzyskać zgodę spółdzielni. Różnica pomiędzy własnością i spółdzielczym prawem własnościowym polega także na tym, że w drugim przypadku spółdzielczego prawa własnościowego nie trzeba zakładać księgi wieczystej.
Pamiętaj, że w sytuacji upadku spółdzielni każdy posiadacz spółdzielczego prawa własnościowego otrzymuje swoje mieszkanie na własność.
Forma ta bardziej przypomina najem niż ograniczone prawo rzeczowe. W razie upadku spółdzielni posiadacze lokatorskiego prawa własnościowego otrzymają jedynie prawo najmu mieszkań. Jeśli posiadasz „lokatorskie własnościowe prawo do mieszkania” to nie możesz lokalu sprzedać lub przekazać.
Właścicielem mieszkania komunalnego jest gmina, która może udostępnić go określonym osobom. Zazwyczaj gmina umieszcza w lokalach komunalnych ludzi w trudnej sytuacji finansowej czy życiowej.
Każdy lokator musi płacić czynsz. Nie może nikomu mieszkania przekazać, chociaż po jego śmierci jest ono zazwyczaj wynajmowane jego bliskim. Użytkownik posiada także prawo pierwokupu lokalu, który zostaje wówczas przekształcony w odrębny przedmiot własności.
84% lokali w Polsce należy do prywatnych właścicieli. Średnia dla Unii Europejskiej to zaledwie 69% (dane Eurostatu z 2019 r.) Nic nie zapowiada, aby w Polsce inne formy wyprzedziły własność. Lubimy być na swoim i trudno się temu dziwić. Jest to poniekąd uwarunkowane historyczne.
Inne z form są dobre dla osób, które nie mają odpowiednich funduszy na zakup mieszkania w Warszawie lub nie zamierzają zostać w Stolicy zbyt długo.
Strony
© 2023 LS Estate. Wszelkie prawa zastrzeżone.
